โรงเรียนเสริมสร้างอาชีพให้เด็กเลี้ยงปูนาทำน้ำพริกปูนาสมุนไพรขาย
จากปูนาศัตรูของนาข้าว ทางโรงเรียนได้ปรับเปลี่ยนมาเป็นอาชีพให้กับเด็กนักเรียนได้เรียนรู้และทำน้ำพริกปูนาสมุนไพรขาย ที่โรงเรียนหนองข่าหนองคูโปโล มหาสารคาม จับปูจากท้องนามาทำการเลี้ยงในกระชังและนำมาทำเป็นอาหารส่งขายทั่วประเทศ สร้างอาชีพให้กับนักเรียนในโรงเรียน
ที่โรงเรียนหนองข่าหนองคูโปโล ต.ท่าตูม อ.เมือง จ.มหาสารคาม ได้จัดทำน้ำพริกปูนาสมุนไพรจำหน่ายเพื่อเสริมทักษะการเรียนรู้ถึงวิถีปูนาและเสริมอาชีพให้กับนักเรียนระหว่างเรียน ทางโรงเรียนจึงได้จัดทำบ่อเลี้ยงปูนาขึ้นในโรงเรียนและให้เด็กนักเรียนได้หาพ่อแม่พันธุ์ปูนามาเลี้ยงในกระชัง จัดเวรให้อาหารปูนาเพื่อให้ได้เรียนรู้วิถีชีวิตของปูนา ต่อมาจึงได้เกิดความคิดว่าน่าจะนำเอามันของปูนามาทำเป็นอาหารพื้นบ้านที่สามารถเก็บไว้ทานได้ตลอดทั้งปี จึงได้ทำการคิดค้นมาเป็นน้ำพริกปูนาสมุนไพร ขึ้นจึงเริ่มจากนำปูนา 1 กิโลกรัม และเครื่องปรุงรส คือ น้ำปลาร้า 6 ช้อนโต๊ะ พริกป่น 2 ขีด น้ำมะขามเปียก 4 ช้อนโต๊ะ หอมแดง 3 ขีด ตะไคร้ 2 หัว กระเทียม 2 ขีดใบมะกรูด 2 ใบ และน้ำปลา 1 ช้อนโต๊ะ นำปูนามาทำการแกะกระดองออกจากตัวและแคะเอามันออกมาไว้ในชาม จากนั้นนำมาตำให้ละเอียดและกรองออก แล้วนำเอาสมุนไพรต่างๆมาคั่วที่กระทะและนำมาตำให้ละเอียด นำน้ำปูนามาตั้งไฟข้นจนเข้าที่นำสมุนไพรที่ตำไว้ลงไปในหม้อจากนั้นเริ่มปรุงรสชาติจากเครื่องปรุงต่างๆ จนเสร็จ นำลงมาตั้งให้เย็นลงและกรอกใส่กระปุกสามารถจำหน่ายได้เลย
นางสาวปลื้มจิต ปะเสระกัง ผอ.โรงเรียนหนองข่าหนองคูโปโล เปิดเผยว่า โรงเรียนมีนักเรียนตั้งแต่ชั้นอนุบาลจนถึง ประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 109 คน ชาวบ้านโดยรอบโรงเรียน ทั้งหมด 4 หมู่บ้านประกอบอาชีพทำนาโดยสามารถทำได้ปีละ 2 ครั้ง ทั้งปีและนาปลัง ในพื้นที่นาก็มีปูนา มักอาศัยอยู่ในนาข้าวคอยหากินแพลงตอนหรือสัตว์น้ำเล็กๆ หรือหากอาหารไม่เพียงพอ ปูนากัดกินกล้าข้าว ซึ่งชาวบ้านดักจับปูนา เพื่อนําปูนาไปทำอาหาร หรือขายเพื่อสร้างรายได้ให้กับครัวเรือน และเป็นการป้องกันการแพร่ระบาดเข้าทำลายต้นกล้าข้าวในนา จึงได้นำคิดว่าน่าจะนำมาทำเป็นศูนย์การเรียนรู้ให้กับเด็กนักเรียนถึงวิถีชีวิตปูนา ให้เด็กนักเรียนลงไปจับปูนามาแล้วก็ให้มาเลี้ยงและเพาะพันธุ์ให้อาหารปูนาที่โรงเรียน จากนั้นก็ได้ทำหาสูตรการทำอาหารเพื่อให้สามารถเก็บปูนาไว้กินได้นาน จึงมองเห็นว่าถ้าเป็นปูนามีมันที่เป็นอาหารชั้นเลิศจึงคิดว่าจะทำน้ำพริกปูนาที่นำเอามันของปูนามาทำกับสมุนไพรต่างๆ น่าจะดีจึงเริ่มคิดค้นสูตรต่างจนมาสำเร็จเป็นน้ำพริกปูนาสมุนไพรของโรงเรียนหนองข่าหนองคูโปโล สามารถจำหน่ายในราคากระปุกละ 35 บาท 3 กระปุก 100 บาท
